Afgelopen week was het Boekenweek. Thema dit jaar was ‘Curriculum Vitae – geschreven portretten’. Uit diverse media maakte ik op dat strips dit jaar, als (auto)biografisch medium bij uitstek, ten minste eens aandacht kreeg tussen alle ‘normale’ schrijvers. Dat mag ook wel met een geweldige striptraditie in Nederland voor met name autobio verhalen, zoals Barbara Stok, Maaike Hartjes, Michiel van der Pol en de jonkies als Flo en Ype + Willem. Van die laatste twee verschenen vlak voor de Boekenweek nieuwe boekjes (goed getimed?). Van Flo ‘De Dagelijkse Dingen’, van Ype + Willem ‘Twee onder één kap’, een aaneenschakeling van gagstrips over het kopen van een huis. Maar omdat ik recentelijk al uitgebreid over deze drie stripmakers heb geschreven nu een ander boek, dat prima in het thema van de boekenpromotieweek had gepast, ware het niet dat het geen Nederlandse strip is.
Alweer een tijdje geleden verscheen namelijk een mooie nieuwe uitgave van een van de grootste namen in de Amerikaanse graphic novelscene, Daniel Clowes. Hij is een persoonlijke favoriet en ook bij een groter publiek bekend, vooral vanwege zijn strip Ghostworld, die geweldig is verfilmd met Thora Birch, Scarlett Johansson en Steve Buscemi in de hoofdrollen. Ook zijn script Art School Confidential was te zien op het witte doek, maar verscheen daarentegen niet in stripvorm, maar alleen als boek.
De strips van Clowes hebben allemaal een vreemd, dreigend, filmisch sfeertje, dat een beetje tegen de films van Twin Peaks-regisseur David Lynch aanhijgt. In het nieuwste boek van Clowes, getiteld Wilson, is die sfeer van ‘er staat iets op barsten’ minder duidelijk aanwezig, maar zoekt hij meer de kant van zwarte humor op.
Als je de eerste pagina’s van het boek in je opneemt, raak je in verwarring. Clowes maakt steeds paginalange strips met kop en staart. Vaak met een wrange clou. Hoofdpersoon is in alle gevallen een middelbare man met baard en bril, type vrijgezel. Dat is Wilson. Iedere pagina wordt in een andere stijl getekend en dat zet je op het verkeerde been. Dan weer is het vrij realistisch, dan weer in een fiftiesstijl en geheel in blauwe of bruine tinten, sommige pagina’s zijn in de komische dikke neuzenstijl getekend, die zo kenmerkend is voor Belgische en Franse humor strips. Wat de precieze reden is om steeds in wisselden stijlen te tekenen is niet duidelijk. Misschien wil Clowes je laten ervaren dat je door een andere tekenstijl een grap ook anders gaat lezen.
Clowes lijkt je in ieder geval met de verschillende stijlen in de war te willen brengen, want Wilson is wel degelijk een doorlopend verhaal. Dat verhaal begint bij de dood van de vader van de hoofdpersoon en een daarop volgende zoektocht naar eerst een oude liefde en later het kind waarvan hij nooit wist dat hij het had. In een desperate actie om een gezin te hebben neemt Wilson ex en kind mee op reis. Als resultaat wordt hij gevangen genomen als kidnapper van zijn eigen dochter. Als hij uit de gevangenis komt krijgt hij een relatie met zijn hondenbabyzitter, maar ondanks dat hij nu heeft wat hij wil, namelijk simpel huiselijk geluk, is en blijft het een knorrepot.
In zekere zin zou je Wilson een soort roadmovie kunnen noemen. Het leven van de hoofdpersoon gaat in een lijn aan je voorbij, maar van een coming-of-age verhaal is beslist geen sprake, want Wilson leert beslist niet van zijn fouten.
Alle gegevens in het verhaal maken een formule die wel enigszins relateert aan verhalen als die van Paul Auster. Toch heb ik het gevoel dat het uit elkaar trekken van de verhaaldelen, door er paginastrips van te maken een beetje een trucje is om een wat mager verhaal te camoufleren. Gaandeweg het boek wordt de wisseling van stijl ook steeds minder belangrijk. Of gaat het je minder opvallen en wil Clowes bewijzen dat vorm ondergeschikt is aan het verhaal? Hoe dan ook, Wilson is dan wel niet het beste werk in het oeuvre van Clowes, het is wel vermakelijk en een interessante casestudy van hoe je een strip interpreteert in verschillende stijlen.
Tsjalling
PePr's Corner 
LIKE ! *